ارزیابی معماری به تشخیص و اندازه گیری ویژگیهای کیفی و میزان تطابق معماری با نیازمندیهای ذینفعان کمک شایانی می کند. زبانهای توصیف معماری نیز با اتکا به تشریح رسمی خود از ساختار معماری به خوبی میتوانند در جهت بررسی و تحلیل معماری و حل مشکلات روشهای ارزیابی مورد استفاده قرار گیرند. یکی از مشکلات روشهای ارزیابی معماری چگونگی اعمال تصمیمات تیم ارزیاب به صورت کارا و یا شبیه سازی سناریوهای کیفی است. ایده معماری های جنبه گرا به خوبی می تواند درجهت حل این مسایل مورد استفاده قرار گیرد. در این مقاله ابتدا ArchC# که یک زبان توصیف معماری جدید می باشد در جهت توصیف معماریهای جنبه گرا ارتقا خواهد یافت. سپس چگونگی استفاده از این ADL جدید در روش ارزیابی ATAM و محاسن استفاده از آن بیان خواهد شد و با یک مطالعه موردی قابلیت های ایده ارائه شده در این مقاله مورد آزمایش قرار می گیرد.

معماری یکی از مهمترین فرآورده ها در توسعه نرم افزار است که صفات کیفی در آن قابل ردیابی است. هدف از ارزیابی معماری نرم افزار تحلیل معماری به منظور تشخیص ریسک های بالقوه و پیش بینی تامین صفات کیفی نرم افزار است. روش های مختلفی برای ارزیابی کیفی و کمی معماری نرم افزار وجود دارد. مهمترین مزیت ارزیابی کمی معماری نرم افزار نمایش دقت ارزیابی و فراهم کردن مقایسه عددی بین تصمیماتی که بایستی اتخاذ گردد. در این مقاله روش های ارزیابی کمی معماری نرم افزار دسته بندی و نقاط قوت و ضعف آنها با یکدیگر مقایسه می گردد. یکی از چالش های ارزیابی معماری نرم افزار نقطه شروع ارزیابی است. با توجه به این که معماری نرم افزار در مرحله تشریح در فرایند RUP کامل می شود، در این مقاله مدلی جهت ارزیابی کمی معماری نرم افزار مبتنی بر نظم های فرایند RUP در مرحله تشریح ارایه می شود.

روش های رسمی در توصیف و ارزیابی معماری، نسبت به روش های غیر رسمی از جنبه های سیستماتیک بالایی برخوردار بوده و امکان درستیابی خودکار ویژگی های مختلف را فراهم می کنند. در این مقاله، یک مدل توسعه یافته مبتنی بر آتاماتا با عنوان آتاماتای تیمی برای توصیف معماری نرم افزار تطبیق داده می شود و الگوریتمی برای تبدیل توصیفات معماری از UML 2.0 به این مدل رسمی معرفی می شود. با توجه به زیر بنای رسمی بوجود آمده، یک مدل تحلیلی برای ارزیابی کارایی معماری که با آتاماتای تیمی توصیف شده است معرفی می گردد و نهایتا نتایج حاصل از بکارگیری رویه پیشنهادی بر یک نمونه مطالعه ارائه می شود. در این نمونه مطالعه که مربوط به معماری یک نرم افزار سرویس دهنده وب است، معمار با کمک رویه پیشنهادی خصوصیات کارایی معماری مورد نظر را در شرایط هجوم ناگهانی درخواست ها ارزیابی نموده و اصلاحات لازم را جهت بهبود آن اعمال می نماید.

هدف اصلی روش پیشنهاد شده در این مقاله، مقایسه معماری سیستم های نرم افزاری می باشد. تاکنون روشهای بسیاری برای ارزیابی معماری نرم افزار پیشنهاد و بکار گرفته شده است. اما بیشتر این روش ها امکان واضح و مستقیمی برای مقایسه دو معماری ارائه نمی دهند. روش پیشنهادی امکان مقایسه دو معماری را در تمام دوره چرخه حیات نرم افزار تضمین می کند. این روش بر سه مفهوم اهداف کسب و کار، مدل کیفی استاندارد و سرویس های در سطح معماری استوار است. تمام مراحل این روش بر مبنای اهداف کسب و کار ا نتخاب شده می باشد و تمام ویژگی های کیفی و اولویت ها از این اهداف استخراج می شوند. لذا با تغییر اهداف کسب و کار، بستر فراهم شده برای مقایسه تغییر چندانی نخواهد داشت و به سرعت مراحل انجام مقایسه بازسازی می شوند. با استفاده از مدل کیفی استاندارد، بیان، مستندسازی و اندازه گیری ویژگی های کیفی به صورت یکپارچه و ساده در خواهد آمد. مقایسه دو معماری بر مبنای سرویس های در سطح معماری صورت می پذیرد که این امر باعث محدود شدن دامنه بررسی مولفه ها و اندازه گیری ویژگی های کیفی می شود و از سوی دیگر امکان مقایسه هر دو معماری موجود در یک دامنه را، مستقل از موارد کاربرد خاص آن ها فراهم می سازد. از این روش می توان برای تعیین معماری مرجع برای خط توسعه نرم افزار، مرتب سازی معماری های پیشنهادی با توجه به هدف کسب و کار خاص، نظارت بر میزان پیشرفت پروژه در یک فرآیند مبتنی بر معماری نرم افزار و اثبات بهبود حاصل از انجام تغییرات کلی یا جزئی بر معماری پیشین استفاده نمود.

معماری نرم افزار یک فراورده مهم در چرخه حیات نرم افزار است. یک معماری خوب در موفقیت و تامین خواسته های وظیفه ای و غیر وظیفه ای نرم افزار، نقش اساسی دارد. طراحی معماری نرم افزار به سبب نقش معماری نرم افزار در تامین صفات کیفی سیستم های نرم افزاری، اهمیت ویژه ای دارد. یکی از تصمیم های مهم مرحله طراحی، انتخاب سبک های معماری مناسب است. حمایت سبک های معماری نرم افزار از صفات کیفی، متفاوت است. در نتیجه انتخاب سبک معماری نرم افزار مناسب، منوط به شناخت میزان حمایت سبک های مختلف معماری نرم افزار از صفات کیفی می باشد. با توجه به نقش قابلیت نگهداری در تلاش و هزینه مورد نیاز نگهداری نرم افزار بر اساس روش مبتنی بر سناریو مورد ارزیابی قرار می گیرند. آنگاه سبک های معماری نرم افزار بر اساس نتایج ارزیابی و اولویت سناریوها، با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی رتبه بندی می شوند.

امروزه طراحی بوسیله نرم افزار در کنار طراحی با دست در اکثر دانشکده های معماری دنیا و همینطور در اغلب دفاتر معماری رواج یافته است، نرم افزار ها می توانند در کنار روش های سنتی مانند طراحی دست آزاد و ماکت سازی مجموعه کامل تری از ابزارهای مورد نیاز برای افزایش و ظهور خلاقیت را در اختیار دانشجویان معماری قرار دهند، در یک دهه اخیر نرم افزارهای زیادی پا به عرصه معماری گذاشته اند که همگی می توانند کمک حالی برای دانشجویان باشند نرم افزارهای معماری معمولا در سه حوزه اصلی عملکرد دارند، به عبارت دیگر نرم افزار ها حداقل در یکی از حوزه های ترسیم، ایده پردازی فرمی و یا پرزانته و ارائه نقش ایفا می کنند اما آموزش تمام این نرم افزار ها در مدارس معماری تقریبا امری غیر ممکن است. هدف از این پژوهش ارزیابی میزان تاثیر نقش نرم افزار در خلاقیت دانشجویان است. روش تحقیق در این مقاله مصاحبه با دانشجویان و توزیع پرسشنامه بین گروه نمونه ای 40 نفره از دانشجویان معماری دو دانشکده معماری است، علاوه بر این از طریق مطالعه اسناد کتابخانه ای، مطالعاتی درباره فرایند طراحی صورت گرفت. با بررسی موارد مذکور می توان گفت شاید بهتر باشد هر فرد حداقل با یک نرم افزار از هر حوزه آشنا باشد تا در مراحل مختلف فرآیند طراحی در کنار استفاده از دست بتواند ابزار دیگری نیز برای نمایش ایده ها و طرح های خود داشته باشد. قرار گرفتن نرم افزار در کنار طراحی با دست می تواند موجب افزایش امکان بروز خلاقیت در میان دانشجویان باشد.